Terug naar mijn antwoorden

Voeding voor en tijdens een zwangerschap

Goede voeding en een gezond gewicht zijn altijd belangrijk maar zeker ook als je zwanger wilt worden en tijdens je zwangerschap. Door gezond en afwisselend te eten krijg je alle voedingsstoffen binnen die je lichaam nodig heeft.
Gezonde voeding vergroot de kans op een zwangerschap en op een gezonde baby. Het is daarom het beste om al vóórdat je zwanger kunt worden zo gezond mogelijk te gaan eten. Het is belangrijk gevarieerd te eten, niet teveel vitamine A en juist wel voldoende foliumzuur.
Probeer zoveel mogelijk te voorkomen dat je (voedsel)infecties krijgt.
 

Eet gevarieerd

Gezond eten helpt ook om het lichaam van de vrouw voor te bereiden op de zwangerschap. Zorg daarom dat je afwisselend eet.
Als je gevarieerd eet volgens de Schijf van Vijf, dan krijg je voldoende goede voedingsstoffen binnen om je voor te bereiden op je zwangerschap. Voedingsstoffen zijn eiwitten, koolhydraten, vetten, vitamines en mineralen. Al deze voedingsstoffen zijn nodig zodat om zo gezond mogelijk zwanger te worden. Varieer vooral volop met groente en fruit om alle voedingsstoffen in groente- en fruit binnen te krijgen. Kies verspreid over de week voor verschillende soorten. Het is ook goed om af te wisselen vis, peulvruchten, vlees en ei.
Kijk op de website van het Voedingscentrum of op Slimmerzwanger.nl, een coachingsprogramma om je leefstijl te verbeteren.
 

Listeriose en toxoplasmose
Het is beter om geen (ongewassen) rauwe voedingsmiddelen te eten, omdat deze de bacterie Listeria monocytogenes of de parasiet Toxoplasmosis gondii kunnen bevatten. Deze bacterie en parasiet zijn meestal niet gevaarlijk voor jou, maar kunnen wel gevaarlijk zijn voor je ongeboren kind.
 

Je kunt infecties van voedsel voorkomen door:

  • je handen te wassen en keukenspullen na contact met rauw vlees goed te wassen met warm water en zeep en af te drogen met droge theedoek of handdoek
  • geen rauwe voedingsmiddelen te eten (pas ook op met kazen waarin rauwe melk is verwerkt, zoals sommige Franse kazen)
  • groenten en rauwkost zorgvuldig te wassen
  • vlees goed te doorbakken
  • aangebroken producten goed afgedekt in de koelkast te zetten
  • aangebroken producten niet te lang te bewaren
  • op houdbaarheid van producten te letten

Omdat de toxoplasmose-parasiet ook in de uitwerpselen van katten kan zitten, is het ook aan te raden om:

  • iemand anders de kattenbak te laten verschonen en goed te laten schoonmaken. Als je zelf de kattenbak schoonmaakt, draag dan handschoenen en was je handen daarna goed
  • bij het tuinieren handschoenen te dragen en daarna je handen goed te wassen

Lees verder de uitgebreide informatie over Infecties bij kinderwens en zwangerschap.
 

Foliumzuur
Voordat je zwanger wordt en in het begin van de zwangerschap heb je extra foliumzuur nodig. Het eten van voedingsmiddelen waar veel foliumzuur in zit, is dan niet genoeg. Voor de extra foliumzuur moet je tabletten slikken. Begin daarom vier weken voordat je stopt met voorbehoedsmiddelen met het slikken van foliumzuur van 0,4-0,5 milligram foliumzuur per dag. Blijf foliumzuur slikken tot je tien weken zwanger bent.
Foliumzuur vermindert de kans dat je baby wordt geboren met een open ruggetje. Foliumzuur is zonder recept verkrijgbaar bij drogist of apotheek.
Je kunt er voor kiezen om naast foliumzuur tijdens de zwangerschap vitamine D te slikken (zie hieronder). Behalve foliumzuur en vitamine D is het meestal niet nodig extra vitamines en mineralen te slikken.
Hieronder staat extra informatie over vitamines waarvan het gebruik wel nodig kan zijn of een teveel schadelijk kan zijn.
Als je toch extra vitamines en mineralen wilt gebruiken, kies dan een multivitaminen speciaal voor zwangeren waar ook foliumzuur in zit. De inname van apart foliumzuur is dan niet nodig.
 

Vitamine A
Je hebt vitamine A nodig, maar teveel vitamine A kan schadelijk zijn voor de ongeboren baby. Door te veel vitamine A heeft je baby meer kans op aangeboren afwijkingen.
Vitamine A zit in:

  • boter, halvarine en margarine
  • lever
  • sommige vitaminepillen en vitaminedranken
  • sommige medicijnen tegen acné

Voorkom teveel vitamine A door:

  • geen lever te eten
  • niet meer dan één boterham per dag te eten met leverproducten, zoals leverworst, leverpastei, paté, Hausmacher, Berliner en leverkaas
  • als je vitaminepillen slikt, te kiezen voor vitaminepillen die speciaal gemaakt zijn voor zwangere vrouwen
  • alleen vitaminepillen te slikken die speciaal gemaakt zijn voor zwangere vrouwen
  • het gebruik van vitamine A-houdende medicijnen te bespreken met je behandelend arts. Als je zwanger wilt of zwanger bent wordt het gebruik van vitamine A-houdende medicijnen vaak afgeraden
     

Vitamine D
Vitamine D speelt al een belangrijke rol bij de ontwikkeling van je baby als je nog maar net zwanger bent. Je lichaam kan zelf vitamine D aanmaken maar daarvoor is wel daglicht nodig. Daarom wordt aangeraden om elke dag buiten te komen als het licht is.
De Gezondheidsraad concludeerde in 2012 dat zwangere vrouwen op zich geen verhoogde behoefte aan vitamine D hebben. Toch adviseert de Gezondheidsraad alle zwangeren ‘voor de zekerheid’ 10 microgram vitamine D per dag te gebruiken. Je kunt er dus voor kiezen om, als je wilt stoppen met anticonceptie, te starten met het innemen van vitamine D (10 microgram per dag).
Extra vitamine D slikken is vooral zinvol als je weinig buiten in de zon komt (minder dan een half uur per dag), vaak gesluierd bent of als je huid niet met de zon in aanraking komt, bijvoorbeeld omdat je make-up met een beschermingsfactor tegen de zon op hebt. Een donkere huidskleur heeft meer zon nodig om genoeg vitamine D aan te maken.
Het advies is dat zwangeren met een donkere huidskleur wel altijd extra vitamine D gebruiken. Slik niet meer dan 10 microgram per dag, behalve als je arts dat zegt. Ook in voeding zit vitamine D, bijvoorbeeld in vette vis zoals zalm of makreel, en in zachte margarine, vlees en eieren. Bedenk wel dat de hoeveelheid vitamine D uit voeding onvoldoende is om in je dagelijkse behoefte te voorzien.
 

IJzer
IJzer is nodig voor de aanmaak van rode bloedcellen. Een tekort aan ijzer kan bloedarmoede veroorzaken. Als je mogelijk een verhoogde kans hebt op bloedarmoede en je wilt zwanger worden? Bespreek dit dan, voordat je stopt met anticonceptie, met je huisarts. Dan kan de huisarts je (laten) testen. Dit kan het geval zijn als je last hebt van zware menstruaties, veganistisch eet, of een eetstoornis of recent bloed gegeven hebt. Het kan ook komen door bepaalde ziekten, zoals reuma, maag-darm ziekten of erfelijke bloedarmoede.
 

Vitamine B12
Vitamine B12 is nodig voor de aanmaak van rode bloedcellen en voor een goede werking van het zenuwstelsel. Vitamine B12 zit alleen in dierlijke producten, zoals melk, vlees, vis, eieren. Als je helemaal geen dierlijke producten eet, dan is er een grotere kans dat je te weinig vitamine B12 hebt in je lichaam. Een tekort kan ook ontstaan door een maag-darm ziekte, een operatie aan de maag (bariatrische chirurgie), of bepaald medicijnen. Als je mogelijk een verhoogde kans hebt op een vitamine B12 tekort en je wilt zwanger worden? Bespreek dit dan, voordat je stopt met anticonceptie, met je huisarts. Dan kan de  huisarts je (laten) testen. 

 

Meer informatie

Bronnen

 

Dit informatieblad is tot stand gekomen in samenwerking met diverse experts.

 

Terug naar mijn antwoorden