Terug naar mijn antwoorden

Schildklieraandoening en kinderwens

Vraag advies vóórdat je zwanger wordt
Heb of had je een schildklieraandoening en heb je een kinderwens? Maak dan vóórdat je stopt met voorbehoedsmiddelen en zwanger kunt worden een afspraak met je huisarts of specialist.
Vraag ook om advies bij je dokter als:

  • er schildklierziekten in je familie voorkomen
  • je een zwelling hebt van de schildklier (struma)
  • je een ontsteking hebt gehad aan je schildklier na een eerdere zwangerschap
  • medicijnen slikt die invloed hebben op je schildklier
  • in het verleden bestraald bent in je hoofd/halsgebied
  • een auto-immuunziekte hebt
  • meerdere miskramen hebt gehad zonder duidelijke oorzaak

Het gevolg van een schildklieraandoening voor de zwangerschap verschilt van persoon tot persoon. Daarom is persoonlijk advies erg belangrijk.


Schildklier
De schildklier is een orgaan dat schildklierhormonen maakt. Dit hormoon zorgt ervoor dat je genoeg energie hebt. Ook bepaalt dit hormoon bijvoorbeeld hoe snel je hart klopt en wanneer je ongesteld wordt.
Een te langzame werkende schildklier (hypothyreoidie) of een te snel werkende schildklier (hyperthyreoidie) kunnen een verschillende invloed hebben op je zwangerschap.
 

Hypothyreoïdie (een te langzame werking van de schildklier) en zwanger worden
Bespreek je kinderwens ruim voordat je zwanger wilt worden met je arts. Doe dit ook als je vroeger schildklier problemen hebt gehad. Een (onbehandelde) te langzaam werkende schildklier, kan maken dat je minder makkelijk zwanger wordt. Als je schildklier niet goed werkt, kunnen er problemen zijn met de eisprong. Je hebt ook meer risico op een miskraam. Daarom is het belangrijk dat de schildklier goed werkt als je zwanger wilt worden of zwanger bent. De baby is afhankelijk van jouw schildklierhormonen tijdens het eerste gedeelte van de zwangerschap. Je lichaam heeft als je zwanger bent ook meer schildklierhormoon nodig. 
Bespreek altijd of je schildklier meteen al te langzaam werkte of dat dit begonnen is na een behandeling voor een te snelwerkende schildklier. Het kan zijn dat je nu geen last meer hebt van een te snel werkende schildklier, maar dat je wel nog antistoffen in je lichaam hebt. Die antistoffen kunnen ervoor zorgen dat als je zwanger bent, de schildklier van je baby te snel gaat werken. Als er antistoffen gevonden worden in je bloed, kom je bij de gynaecoloog en internist onder controle.
Heb je een te langzaam werkende schildklier (of heb je dit ooit gehad), dan krijg je schildklierhormonen (tabletjes levothyroxine).  
Je arts zal je schildklierfunctie onderzoeken. Misschien moet de dosis van je schildklierhormonen worden aangepast of moet je starten met het slikken van schildklierhormonen.
Je TSH-waarde moet lager dan 2 zijn. Dat is lager dan wat je moet hebben als je geen kinderwens hebt of als je niet zwanger bent. Stop niet met voorbehoedsmiddelen totdat je de juiste dosis medicijnen slikt. Je arts zal ook met je bespreken dat je meer schildklierhormonen moet gaan slikken zodra je zwanger blijkt te zijn.
Als het nodig is, krijg je een verwijzing naar de internist en de gynaecoloog. Zij zullen je dan verder onderzoeken en begeleiden.

 

Als je schildklier net nog goed genoeg werkt
Soms heb je net nog genoeg schildklierhormoon in je bloed maar is de TSH-waarde toch gestegen. Hieruit blijkt dat de hersenen de schildklier proberen aan te jagen. Dat lukt nog goed genoeg. Maar als je zwanger wilt worden, is dit net niet goed genoeg. Daarom wordt sinds kort aangeraden om dan toch met schildklierhormoon tabletten te starten voordat je zwanger bent. Tot dat je TSH-waarde lager dan 2 is.

De zwangerschap en je baby
De kans op problemen tijdens de zwangerschap wordt een stuk kleiner door je medicijnen goed aan jou aan te passen. Hiervoor is regelmatig bloedonderzoek nodig. Soms zal de dosering van je medicijnen aangepast worden.
Als je tijdens je zwangerschap niet de goede hoeveelheid medicijnen krijgt, heb je een verhoogde kans op bijvoorbeeld een miskraam, hoge bloeddruk, zwangerschapsvergiftiging (pre-eclampsie) bloedarmoede, of het loslaten van de placenta. Ook heeft je baby een grotere kans op onder andere groeiachterstand, vroeggeboorte, laag geboortegewicht en minder goede ontwikkeling van de hersenen.
Kinderen die veel te vroeg en veel te licht geboren worden, hebben ook een grotere kans op blijvende ziekten zoals hersenbeschadiging. Zij kunnen zelfs overlijden. Een te laag geboortegewicht vergroot ook de kans op het ontstaan van ziekten op latere leeftijd, zoals hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten, suikerziekte en ernstig overgewicht.
 

Kans dat je baby ook hypothyreoïdie krijgt
De meeste baby’s hebben na de geboorte geen blijvende schildklierafwijkingen.
 

Belangrijke punten voor het gesprek met je arts

  • Een te langzaam werkende schildklier hoeft geen problemen te geven als je zwanger bent of wilt worden. Het is wel heel belangrijk dat je medicijnen (schildklierhormonen) goed aan jou zijn aangepast. Bespreek welke medicijnen je vóór en tijdens de zwangerschap moet gebruiken. In de zwangerschap heeft je lichaam meer schildklierhormoon nodig.
  • Doe zo snel mogelijk een zwangerschapstest wanneer je denkt dat je zwanger bent. Als je zwanger bent verhoog je zoals afgesproken de dosis schildklier hormonen en vertel je je arts dat je zwanger bent.
  • Vrouwen met hypothyroïdie kunnen als ze zwanger zijn soms bij de verloskundige en huisarts onder controle blijven, in overleg met de gynaecoloog. Dit hangt onder meer af van de aanwezigheid van antistoffen in je bloed.
  • Het is belangrijk dat alle betrokken hulpverleners gezamenlijk een behandelplan in je geboortezorgplan opnemen. Alle afspraken over de begeleiding bij het zwanger worden, zwangerschap, bevalling en kraamperiode komen hierin bij elkaar te staan. Wij raden je aan om hier zelf naar te vragen.

Hyperthyreoïdie (een te snelle werking van de schildklier) en zwanger worden
Als je schildklier te snel werkt en je hebt een kinderwens, bespreek dit dan met je arts. Een goed werkende schildklier is belangrijk voor je zwangerschap. Een te snel werkende schildklier kan schadelijk zijn voor jou en de ontwikkeling van je baby. Na overleg zal je huisarts je voor verder onderzoek en begeleiding verwijzen naar de internist en gynaecoloog.
Vaak is een auto-immuunziekte de oorzaak van een te snel werkende schildklier (hyperthyreoïdie). Bij een auto-immuunziekte maakt het lichaam antistoffen aan tegen het eigen lichaam. In dit geval tegen de schildklier. In 7 van de 10 gevallen is de oorzaak de ziekte van Graves.
Als je de ziekte van Graves hebt, maakt het lichaam antistoffen tegen de schildklier aan. Deze antistoffen worden ook wel Thyroid Receptor Antibodies (TRAb) genoemd. Deze antistoffen zorgen er meestal voor dat je schildklier te snel werkt. Andere minder voorkomende oorzaken van een te snelwerkende schildklier zijn het gebruik van bepaalde medicijnen of een te grote inname van jodium. Er zijn ook andere zeldzame ziekten die ervoor kunnen zorgen dat je schildklier te snel werkt.

Er zijn drie soorten behandelingen voor een te snel werkende schildklier

  • tabletten die de schildklier remmen
  • een operatie waarbij (een deel van) de schildklier wordt verwijderd
  • een behandeling van de schildklier met radioactief jodium om de werking te vertragen.

Het heeft de voorkeur om voordat je zwanger wordt, een te snelwerkende schildklier te behandelen met een operatie of met radioactief jodium. Als je voor een behandeling met radioactief jodium kiest, is het advies om dit te doen minimaal 6 maanden vóór je zwanger wordt. Want radioactief jodium blijft nog lang in je lichaam aanwezig en kan dan aangeboren afwijkingen veroorzaken bij de baby. Wil je geen behandeling met radioactief jodium? Of wil je geen 6 maanden wachten? Medicijnen die je schildklierfunctie remmen, zijn soms schadelijk  voor je baby. Bespreek daarom met de gynaecoloog en internist welke schildklier-remmende medicijnen je het beste kunt gebruiken.
Na een behandeling kun je een normaal werkende schildklier hebben, een nog steeds te snelwerkende schildklier of een te langzaam werkende schildklier. Je arts zal daarom regelmatig je schildklierfunctie onderzoeken. Misschien moet de dosis van je schildklierhormonen worden aangepast. Stop niet met voorbehoedsmiddelen totdat je de juiste dosis medicijnen slikt waarbij je TSH-waarde tussen 1 en 2 is. Als net ontdekt is dat je een te snelwerkende schildklier hebt, duurt het gemiddeld 4 tot 6 maanden voordat de medicijnen goed op jou zijn aangepast.

 

Je zwangerschap en je baby
Goede behandeling van de hyperthyreoïdie voor en tijdens de zwangerschap kan complicaties voorkomen. Je wordt tijdens je zwangerschap begeleid door de internist en de gynaecoloog.
Als je tijdens je zwangerschap niet goed bent ingesteld, is er meer kans op bijvoorbeeld zwangerschapsvergiftiging (pre-eclampsie), loslaten van de placenta (moederkoek), een te vroeggeboren baby of groeivertraging van de baby.  
Als de ziekte van Graves bij jou de oorzaak is van hyperthyreoïdie, is er een kans dat de antistoffen die je aanmaakt via de moederkoek (placenta) in het bloed van de baby terecht komen. Dit kan ook gebeuren als je geen symptomen meer hebt van de ziekte van Graves. Als deze antistoffen in het bloed van de baby komen, kan dit ervoor zorgen dat de schildklier van de baby ook te hard gaat werken. Dit is niet goed voor de baby. Het is daarom belangrijk dat de hartslag van de baby tijdens de zwangerschap regelmatig gecontroleerd wordt. Daarom wordt vóór en tijdens de zwangerschap bekeken hoeveel antistoffen er in je bloed zitten.
 

Kans dat je baby ook hyperthyreoïdie krijgt
Er zijn verschillende oorzaken van hyperthyreoïdie. De kans dat een baby deze aandoening ook krijgt als een van de ouders het heeft, hangt af van de oorzaak. Bij de ziekte van Graves is nog niet helemaal duidelijk hoe deze aandoening ontstaat. Ziekte van Graves komt wel vaker voor binnen sommige families, dus waarschijnlijk speelt erfelijke aanleg wel een rol.

Belangrijke punten voor het gesprek met je arts

  • Bespreek voordat je zwanger kunt worden, welke behandeling voor jou het beste is. Een te snelwerkende schildklier wordt bij voorkeur behandeld met radioactief jodium of een operatie.
  • Het is belangrijk dat de schildklierhormonen al voor de zwangerschap goed op peil zijn en blijven tijdens de zwangerschap. Informeer je arts op tijd dat je zwanger wilt worden. En laat het ook direct weten als je zwanger bent. Door een goede instelling kunnen problemen tijdens de zwangerschap worden voorkomen.
  • De meeste baby’s hebben na de geboorte geen blijvende schildklierafwijkingen. Hun schildklierwaarden worden gecontroleerd in het navelstreng bloed en in de eerste dagen na de geboorte.
  • Bespreek of en wanneer voor en tijdens de zwangerschap de schildklier antistoffen in je bloed bepaald moeten worden.
  • Het is belangrijk dat alle betrokken hulpverleners gezamenlijk een behandelplan in je geboortezorgplan opnemen. Alle afspraken over de begeleiding bij het zwanger worden, zwangerschap, bevalling en kraamperiode komen hierin bij elkaar te staan. Wij raden je aan om hier zelf naar te vragen.


Kenniscentrum medicijnen en zwangerschap 

Wil je voor of na het gesprek met je huisarts of specialist meer weten over de veiligheid van jouw medicijn? Ga dan naar de website van Moeders van Morgen Lareb. Daar kun je jouw medicijn opzoeken via https://www.lareb.nl/mvm-kennis.


Meer informatie

 

Bronnen

 

Dit informatieblad is tot stand gekomen in samenwerking met diverse experts.

 

Terug naar mijn antwoorden