
Medicijnen en kinderwens
Vraag advies vóórdat je zwanger wordt
Gebruiken jij en/of de aanstaande vader (of zaaddonor) medicijnen en wil je zwanger worden? Maak dan vóórdat je stopt met de pil, spiraaltje of condoom en zwanger kunt worden een afspraak met je huisarts of specialist. Of vraag advies aan de apotheker. Stop niet zelf met medicijnen die zijn voorgeschreven door een arts zonder overleg.
De gevolgen van medicijnen voor de vruchtbaarheid en de zwangerschap verschillen van persoon tot persoon. Daarom is persoonlijk advies erg belangrijk.
Medicijnen en zwanger worden
Medicijnen kunnen er ook voor zorgen dat je minder vruchtbaar bent. Tijdens een zwangerschap kunnen jouw medicijnen bij de ongeboren baby terecht komen. Dat kan schadelijk zijn voor je baby.
Daarom schrijven artsen het liefst zo min mogelijk en zo veilig mogelijk medicijnen voor als je zwanger bent of wilt worden. Maar als je een ziekte hebt, is het niet goed om zonder overleg met een medicijn te stoppen. Dat kan schadelijk zijn voor jouw gezondheid en voor die van je baby.
Als een medicijn schadelijk is, zijn er meestal andere medicijnen die je wel veilig kunt gebruiken. Jouw medicijnen moeten dan voor de zwangerschap omgezet worden in middelen die wel veilig zijn.
De medicijnen die de aanstaande vader (of zaaddonor) gebruikt hebben soms invloed op de kwaliteit van zijn sperma.
Waarom voorzichtig met medicijnen?
De gevolgen van medicijnen op je kind worden onder andere bepaald door hoe lang je zwanger bent.
In de eerste tien weken van de zwangerschap worden de organen aangelegd. In deze periode kunnen er door medicijnen afwijkingen ontstaan.
De hersenen blijven zich tijdens de hele zwangerschap ontwikkelen. Dus ook nadat de hersenen zijn aangelegd, kunnen medicijnen invloed hebben op de hersenen. Na de geboorte komen de medicijnen niet meer bij de baby. Omdat de baby er aan gewend was, kan je baby daar klachten van krijgen. Deze klachten noemen wij ontwenningsverschijnselen. De baby kan ook gedragsproblemen krijgen.
Wat kun je doen
Vraag de apotheker om een overzicht van de medicijnen die jullie gebruiken. Gebruik je nog andere medicijnen, bijvoorbeeld van de drogist of supermarkt? Of gebruik je kruidenmiddelen, homeopathische middelen of andere alternatieve medicijnen? Geef dit ook door aan je apotheker.
De apotheker kan deze middelen op jouw lijst zetten. En controleren of je de medicijnen veilig naast elkaar kunt gebruiken tijdens de zwangerschap. Want ook medicijnen die je niet in de apotheek koopt, zijn niet altijd veilig als je zwanger wilt worden of bent.
Je arts kan aan de hand van de lijst van de apotheker aangeven of de medicijnen allemaal nodig zijn. Vaak zijn er andere medicijnen die je beter kunt gebruiken. Soms overlegt de arts daarover met de apotheker of met de specialist waar je onder behandeling bent. Het gebruik van meerdere medicijnen tegelijk kan de kans op problemen groter maken. Artsen kijken dan of het mogelijk is om te kiezen voor één medicijn.
Om goed advies te kunnen geven is het belangrijk dat artsen en de apotheker de juiste en nieuwste informatie over je medicijnen hebben. En dat ze weten dat je zwanger bent of wilt worden. Het is handiger om al je medicijnen bij één vaste apotheek te halen. Dan is het makkelijker om te controleren of je de juiste (combinatie) medicijnen slikt.
Een medicijn kan ook in de moedermelk komen en zo bij de baby terecht komen. Zo kan het invloed hebben op de gezondheid van de baby. Daarom is het ook verstandig om aan te geven of je borstvoeding wilt gaan geven.
Als jij en de vader (of zaaddonor) daar toestemming voor geven, kan de informatie over jullie medicijnen en kinderwens ook doorgegeven worden aan andere zorgverleners. Als jij/ jullie geen toestemming geven, kun je het overzicht van je medicijnen op papier krijgen. Dan kun je het zelf aan de andere zorgverleners geven. Je bent er dan zelf verantwoordelijk voor dat je zorgverleners het nieuwste overzicht van jullie medicijnen hebben.
Belangrijke punten voor het gesprek met je arts
- Bespreek voor de zwangerschap met je huisarts of specialist welke medicijnen je kunt of moet blijven gebruiken.
- Vraag de apotheker om een lijst met alle medicijnen die jij slikt. Geef de naam van de medicijnen die je zelf hebt gekocht, bijvoorbeeld bij drogist of supermarkt, door aan je apotheker. Bespreek de lijst met je apotheker. Neem deze medicijnenlijst mee naar je arts.
- Stop nooit tegelijk met je medicijnen en met voorbehoedsmiddelen (zoals pil, spiraaltje of condoom) zonder overleg.
- Het is van belang dat alle betrokken hulpverleners gezamenlijk een geboortezorgplan in je dossier opnemen. Alle afspraken over medicijngebruik en de begeleiding bij het zwanger worden, zwangerschap, bevalling en kraamperiode komen hierin bij elkaar te staan. Wij raden je aan om hier zelf ook naar te vragen.
Meer informatie
- Geneesmiddelgebruik rondom de zwangerschap (Bijwerkingencentrum Lareb)
- Zwangerschap en kinderwens (apotheek.nl)
- Anticonceptiepil (apotheek.nl)
- Geneesmiddelgebruik door de man met kinderwens (Bijwerkingencentrum Lareb)
- Geneesmiddelgebruik tijdens de borstvoedingsperiode (Bijwerkingencentrum Lareb)
- Boek “Voordat je zwanger wordt. Wat vrouwen en mannen moeten weten.” Eric A.P. Steegers en Anjo Geluk (2022). Garant Uitgevers nv. Zie o.a. hoofdstuk 18.
Bronnen
- Preconceptie Indicatie Lijst (CPZ, 2018)
- NHG-Standaard preconceptiezorg (NHG, 2011)
Dit informatieblad is tot stand gekomen in samenwerking met diverse experts.