Vraag advies vóórdat je zwanger wordt

Heb je ooit een bloedtransfusie of orgaantransplantatie gehad? Of is je baby tijdens een eerdere zwangerschap ziek geweest door antistoffen tegen bloedgroepen? Dan heb je mogelijk antistoffen in je bloed. Maak een afspraak met je huisarts, verloskundige of specialist (gynaecoloog) voordat je stopt met anticonceptie zoals pil, condoom of spiraaltje.

De gevolgen van antistoffen in je bloed voor de zwangerschap verschillen van persoon

tot persoon. Daarom is persoonlijk advies belangrijk.

Antistoffen en zwanger worden

Ons lichaam kan antistoffen maken tegen bloedgroepen die we zelf niet hebben.

Al tijdens een eerdere zwangerschap, miskraam of bevalling kan er een beetje bloed van je kind in je eigen bloed terechtkomen. Als je kind een andere bloedgroep heeft dan jij, kan je lichaam antistoffen maken tegen het bloed van je kind. Je kunt ook antistoffen tegen andere bloedgroepen hebben als je een bloedtransfusie of orgaantransplantatie hebt gehad.

Heb je antistoffen tegen andere bloedgroepen maar is je kind uit een vorige zwangerschap hier niet ziek van geweest? Dan hoef je niets te doen vóórdat je opnieuw zwanger wordt. Als je zwanger wordt, krijg je bloedonderzoek en advies van de verloskundige of gynaecoloog.

Is je kind wel ziek geweest door antistoffen tegen bloedgroepen? Vraag dan vóórdat je zwanger kunt worden advies aan je (huis)arts, verloskundige of specialist (gynaecoloog).

Je zwangerschap en je baby

Je hebt zelf geen last van de antistoffen tegen andere bloedgroepen. Maar als de antistoffen gericht zijn tegen de bloedgroep van je kind, kunnen de antistoffen in jouw bloed het bloed van je kind afbreken. Daardoor kan je kind bloedarmoede krijgen. Soms gebeurt dat tijdens de zwangerschap en soms pas na de geboorte van de baby.

Om te weten welke bloedgroep je kind heeft kan het nodig zijn om de bloedgroep van de aanstaande vader (of zaaddonor) te bepalen. Als je niet zeker weet wie de vader of zaaddonor is van je kind, dan is het verstandig om dit aan je verloskundige, huisarts of gynaecoloog te vertellen. Dat kan ook zonder dat je partner erbij is. Tijdens de zwangerschap is soms verder onderzoek nodig zoals een vruchtwaterpunctie of vlokkentest.

Alle aanstaande moeders krijgen aan het begin van de zwangerschap een bloedonderzoek om te testen of zij antistoffen hebben. Als je antistoffen hebt die het bloed van je kind kunnen afbreken, dan zal je arts het bloedonderzoek regelmatig laten herhalen en de uitslag met je bespreken. Het laboratorium kan zien hoe actief de antistoffen in het bloed zijn en hoe groot de kans is dat zij het bloed van het kind afbreken. Als de uitslagen van de onderzoeken goed blijven, kan de verloskundige of huisarts de zwangerschap verder begeleiden.

Soms zijn extra controles nodig en neemt de gynaecoloog de zorg over.

De gynaecoloog zal dan regelmatig controleren of je ongeboren kind bloedarmoede krijgt en hoe ernstig dit is. Dat gebeurt met bloedonderzoek bij jou en eventueel met een extra echo van de baby.

Als uit de controles blijkt dat de baby geen bloedarmoede heeft, kun je gewoon bevallen rond de uitgerekende datum.

Indien er antistoffen zijn heeft je kind na de geboorte wel meer kans om geel te zien doordat de antistoffen het bloed van je kind langzaam kunnen afbreken.

Als er aanwijzingen zijn dat bij je kind ernstige bloedarmoede ontstaat, kan het nodig zijn om eerder te bevallen. Heel soms is het nodig je kind al voor de geboorte te behandelen met een bloedtransfusie.

Belangrijke punten voor het gesprek met je arts of verloskundige

• Als je ooit een bloedtransfusie of orgaantransplantatie gehad hebt, bespreek dit dan met je (huis)arts of verloskundige.
• Heeft je baby tijdens een eerdere zwangerschap bijvoorbeeld bloedarmoede gehad, een bloedtransfusie gehad of geel gezien na de bevalling? Vraag dan vóór een volgende zwangerschap advies aan de gynaecoloog.

Het is van belang dat alle betrokken hulpverleners samen een geboortezorgplan voor jou maken en in je dossier zetten. Alle afspraken over de begeleiding bij het zwanger worden, zwangerschap, bevalling, kraamperiode en (borst)voeding komen hierin bij elkaar te staan. Wij raden je aan om hier ook zelf naar te vragen.

Meer informatie

• Zwangerschap en antistoffen in je bloed (RIVM)
• Bloedonderzoek zwangeren (RIVM)
• Bloedgroep-antistoffen en zwangerschap, als nader onderzoek nodig is (RIVM)
• Zwangerschap en bloedonderzoek (Thuisarts)

@ ZwangerWijzer 2023
Dit informatieblad is tot stand gekomen in samenwerking met diverse experts en gebaseerd op richtlijnen en medisch-wetenschappelijke literatuur. De bronnen vind je in de Bronnenlijst ZwangerWijzer.